ਅਸਲ ਅਜ਼ਾਦੀ

ਹਰ ਨੌਜਵਾਨ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਹੈ ਨਾਅਰਾ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦਾ,

ਪਰ ਕੋਈ ਵਿਰਲੇ-ਟਾਂਵੇਂ ਨੂੰ ਹੀ ਪਤਾ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦਾ,

ਇਸ ਭੇਤ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਰਹਿੰਦੀ ਅਕਲ ਖ਼ਾਕਸਾਰਾਂ ਦੀ,

ਜੀਹਨੂੰ ਲੋਕ ਕਹਿੰਦੇ ਅਜ਼ਾਦੀ, ਕੈਦ ਹੈ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ,

ਮਾਇਆ ਦੇ ਵਹਿਣ ਵਿਚ ਵਗਣ ਨੂੰ, ਜੱਗ ਅਜ਼ਾਦੀ ਜਾਣੇ,

ਅਤੇ ਇਸ ਉਤਾਰ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਅੰਦਰ ਪ੍ਰਾਣੀ ਦੁੱਖ-ਸੁੱਖ ਮਾਣੇ,

ਭਵ-ਸਾਗਰ 'ਚ ਮਹਿਫ਼ੂਜ਼ ਰਹਿੰਦਾ, ਪੁਰ-ਜੋਸ਼ ਤਰੰਗਾਂ ਤੋਂ,

ਜਿਹੜਾ ਸ਼ਖ਼ਸ ਨਿਰਲੇਪ ਰਹਿੰਦਾ, ਮਾਇਆ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਤੋਂ,

ਗੁਰੂ ਕੋਲੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜੀਹਨੇ, ਅਸਲ ਅਜ਼ਾਦੀ ਕੀ ਹੈ,

ਉਹਦੀ ਕਸ਼ਤੀ ਭਵ-ਸਾਗਰ ਵਿਚ ਕਦੇ ਨਾ ਡੋਲਦੀ ਹੈ,

ਜਗ ਦੇ ਬੰਧਨਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟਣਾ - ਇਹ ਅਸਲ ਅਜ਼ਾਦੀ ਹੈ,

ਪੰਜ ਐਬਾਂ ਨੂੰ ਜੜ੍ਹੋਂ ਪੱਟਣਾ - ਇਹ ਅਸਲ ਅਜ਼ਾਦੀ ਹੈ,

ਸਾਧਸੰਗ ਵਿਚ ਅਜ਼ਾਦ ਹਿਰਦੇ, ਲੁੱਟਣ ਨਾਮ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ,

ਇਸ਼ਕ ਵਿਚ ਭਿੱਜੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਦੇ, ਲੱਗਣ ਤੀਰ ਨਿਸ਼ਾਨੇ,

ਉਹ ਅਜ਼ਾਦ ਜੀਹਨਾਂ ਨੇ ਭੰਨੀ, ਜ਼ੰਜੀਰ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ,

ਓਹਨਾਂ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ ਸ਼ਾਹੀ, ਦੋਹਾਂ ਸੰਸਾਰਾਂ ਦੀ,

ਉਹ ਜ਼ਿਕਰ ਸਾਈਂ ਦਾ ਮੰਨਦੇ, ਸਭ ਜ਼ਿਕਰਾਂ ਤੋਂ ਉੱਤੇ,

ਰਹਿੰਦੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਜਹਾਨ ਵਿਚ, ਸਭ ਫ਼ਿਕਰਾਂ ਤੋਂ ਉੱਤੇ,

ਗੁਰਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਨਿਰਾਲੇ, ਤੇ ਮੱਥੇ ਨੂਰਾਨੀ,

ਰਾਜ਼ ਆਪਣੀ ਤਾਬਿੰਦਗੀ ਦਾ, ਕਹਿੰਦੇ ਆਪ ਜ਼ੁਬਾਨੀ-

"ਅਗਿਆਨਤਾ ਨੇ ਸ਼ਿਕਸਤ ਖਾਧੀ, ਹਾਰ ਬੇ-ਅਰਾਮੀ ਨੇ,

ਸਾਨੂੰ ਅਸਲ ਅਜ਼ਾਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ੀ, ਗੁਰੂ ਦੀ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਨੇ।"